1/ Ik heb hier al wel eens getweet dat mijn twee oudere broers bij het UWV en de Belastingdienst werken. Mijn zus en ik werken beiden bij de Sociale Dienst, dus je kunt je voorstellen waar de meeste gesprekken over gaan tijdens familiebijeenkomsten.
2/ (De running gag binnen onze familie is dat de ene het geld verzamelt, en de anderen het weggeven en verdelen.)
3/ In het eerste jaar dat ik er werkte klaagde ik over mijn hoge caseload, de hoeveelheid werk, de enorme drukte tijdens het telefonische spreekuur waar ik elke dag weer tegenop keek.
4/ Op een gegeven moment zei mijn vader: “Emine, ik heb vijf kinderen. Als ik boos ben op de ene kan ik nog praten met de andere vier. Als de ene druk is kan ik nog langsgaan bij de anderen. Maar jullie hebben maar één vader. Als ik het niet goed doe als vader,
5/ als jullie van mij geen liefde krijgen, hebben jullie niets anders. Jij hebt dan misschien wel 200 cliënten, maar je cliënten hebben maar één consulent. Als je werk niet goed doet, hebben zij geen andere keus dan eronder te lijden. Ze kunnen nergens anders terecht.
6/ Bovendien doe jij werk waarbij je mensen in hun portemonnee raakt. Denk hieraan elke keer als je wilt klagen of het gevoel hebt dat een cliënt teveel van je vraagt.” En ik heb inderdaad altijd geprobeerd eraan te denken.
7/ Door tot tien te tellen als een cliënt schreeuwde en schold en mezelf er steeds aan te herinneren dat zijn frustratie niet op mij gericht was, maar op de ellendige omstandigheden waarin hij verkeerde. Door net iets langer door te vragen.
8/ Door ze hen met hun waardigheid uit een gesprek te laten vertrekken, ook als ik ze had moeten confronteren met hun fraude van duizenden euro’s.
9/ Of zoals die ene keer dat mijn cliënt een voorschot had gevraagd omdat ze geen geld meer had en ik op de afschriften zag dat ze de hele week elke dag eten had besteld, ik daar gelijk een oordeel over had, want ze had voor dat geld ook heel veel boodschappen kunnen…
10/ …doen, maar ik uiteindelijk tussen de drukte van alle andere werkzaamheden door toch besloot haar te bellen en ernaar te vragen, om er vervolgens achter te komen dat haar fornuis kapot was en ze het haar kinderen niet wilde laten merken en dit haar enige optie was om ze…
11/ …alsnog van warm eten te voorzien. Dat dat het verhaal was achter die cijfers en niet het verhaal dat mijn oordeel erbij had bedacht.
12/ Ik weet uit ervaring hoe lastig het is om die menselijke maat vast te houden als je er geen gezicht, geen stem, geen mimiek en geen achtergrondverhaal bij hebt.
13/ Als je alleen maar een stapel dossiers hebt, bestaande uit papieren, met allemaal letters en cijfers die alleen betekenis krijgen als je er ook het bijbehorende verhaal krijgt te horen. Hoe anders het kan zijn als je daar de tijd voor neemt, als je daar de tijd voor krijgt.
14/ We zitten nu op dag zoveel van de #toeslagenaffaire. Ik vind het lastig om er lang naar te kijken, want voor mij komt die hele zaak extra dichtbij, omdat mijn zus en zwager hier ook slachtoffer van zijn geworden.
15/ Gisteren kreeg mijn zus, voor het allereerst in negen jaar, iemand van de Belastingdienst persoonlijk aan de lijn. Dezelfde Belastingdienst die in al die jaren niet één keer op een telefoontje of een brief wilde reageren. Mijn zus belde mij na afloop huilend op.
16/ Ik lees analyses over dat de striktheid van de wet de grootste factor geweest zou zijn in dit hele debacle. Als iemand die ook in de uitvoering van een wet werkt, kan ik garanderen dat dat niet zo is.
17/ De wet biedt kaders waar je als ambtenaar binnen moet blijven, maar waar binnen je je ook kunt bewegen. De hoeveelheid bewegingsruimte die je binnen die kaders neemt, de menselijke maat die je hanteert, bepaal je zelf.
18/ Dit verlies van de menselijke maat, de erosie ervan, zien we bij steeds meer overheidsinstanties terug en we zullen de gevolgen daarvan de komende jaren steeds meer ondervinden. De toeslagenaffaire is slechts één van de vele monsters die door deze ontwikkeling is gecreëerd.
19/ Ik daag bijvoorbeeld elke onderzoeksjournalist uit om te duiken in de ellendige wereld die schuldhulpverlening en bewindvoering heet.
20/ Ik zag kort geleden ook een stuk langskomen met een verhaal van een gezin dat getroffen was door de toeslagenaffaire, waarin werd gesproken over de tienduizenden euro’s aan schulden die ze eraan hadden overgehouden.
21/ Het is makkelijk om zoiets in valuta uit te drukken, want dat maakt het concreet en behapbaar, maar als je echt wilt weten wat dat bedrag te betekenen heeft, reken het dan om naar de werkelijkheid. Reken het om naar de schoenen die ze niet meer konden kopen voor hun kinderen.
22/ Het aantal dagen vakantie dat ze niet konden betalen. Het zijn de boodschappen in de supermarkt die ze moesten laten liggen omdat hun saldo niet toereikend was. De statieflessen die ze moesten inleveren om er een halve brood mee te kunnen kopen.
23/ De voetbal waar de kinderen van af moesten omdat het onbetaalbaar werd. De verjaardagsfeesten van klasgenoten waar de kinderen niet meer naar toe konden gaan, want er was geen geld meer voor cadeaus. De eigen verjaardagsfeesten van de kinderen die nu om en om werden gevierd,
24/ want er was maar geld genoeg om voor één verjaardag per jaar. De veelbelovende loopbaan die verdween, omdat ze moesten stoppen met werken, want ze konden geen kinderopvang meer betalen. De koopwoning die geveild moest worden.
25/ De kamer van vier bij vier bij opa en oma waar ze als gezin opeens moesten wonen. Het huwelijk dat kapot ging. Laat je niet misleiden door de bedragen. Dít zijn de dingen waar die cijfers achter het euroteken voor staan. Dit is wat die mensen zijn kwijtgeraakt; niet geld.
26/ De overheid heeft wel 17 miljoen inwoners, maar wij hebben maar één overheid. Hou dat in je achterhoofd als je gaat stemmen in maart.
