1)Arkadaşlar, örnek olması açısından bir şirketin temel analizini yapmamı istediler. Yataş çok istenilen şirket olduğu için onun analizini yapacağım. Temel analiz akışı tamamen Yaşar Erdinç Hoca'nın bize öğrettiği şekilde ve sadece analiz amaçlı yapılacak. Yatırım tavsiyesi değil
2)Analizi yapılacak şirketle ilgili öncelikle temel düzeyde bilgi sahibi olunması bir gerekliliktir. Bu yüzden önce faaliyet raporu veya şirketin internet sitesi incelenmelidir. Yataş şirketi, 1976 yılında kuruldu ve 1996 yılında borsaya kote olan ilk mobilya şirketi oldu.
3)Şirketin mağaza konsepti metrekare alanına göre değişiyor. 250-550 m2 arasındaki mağazalar Yataş Bedding konseptinde iken daha büyük mağazalar, Enza Home ve Divan Ev konseptinde oluyor. Divanev daha çok üst segmentteki müşterilere hizmet veriyor.
4)Yataş Bedding daha çok yatak ve baza üzerine bir konsept sunarken, Enza Home ve Divanev yatak ve bazaya ek olarak mobilya, koltuk ve dekoratif ürünler üzerine yoğunlaşıyor.
5) Mağaza ve bayi sayısı itibariyle toplam 443 şubesi mevcut. Bu şubelerin 214'ü Enza Home 201'i Yataş Bedding ve 28 tanesi Divanev adıyla faaliyetlerini yürütüyor.
6) Satışların markalara göre dağılımına baktığımızda en fazla pay Enza Home mağazalarına ait. Enza Home mağazalarını ise Yataş Bedding mağazaları takip ediyor. Divanev mağazaları görece yeni olduğu için satışlar içerisindeki payı düşük.
7) Satışların ürün gruplarına göre dağılımı incelendiğinde, yatak satışları en büyük paya sahip gözüküyor. Yatak satışlarını sırasıyla; döşeme, modüler, baza, tamamlayıcı mobilya ve beyaz ev tekstili takip ediyor.
8)Şirket aynı zamanda ihracat boyutuda olan bir şirket ABD'den Çin'e kadar 30'a yakın ülkede hizmet veriyor. Avrupa operasyonları Yataş Europe kanalıyla gerçekleştirilirken, Rusya'da Yataş Rusya ve diğer bölgelerde Enza Home International kanalıyla operasyonlar gerçekleştiriliyor
9)Şirketle ilgili temel düzeyde bilgi edindikten sonra şirketin analizine geçmeden önce şirketin haber akışının kontrol edilmesi gerekiyor. Zira haber akışındaki bir olumsuz veri sebebiyle şirketin analizini yapmaya gerek bile kalmayabilir. Şirketin son bir yıllık haber akışını
10)tüm haber kaynaklarını (Kap, gazete, dergi, televizyon) dahil ederek incelediğimizde, büyüme hedefleri, ciro artışı, kar payı dağıtımı ve hisse geri alım haberleri mevcut. Yani şirketin haber akışı gayet olumlu. Burada hisse geri alım programı önemli bir haber verisi.
11)Şirket son bir yıl içerisinde min. 5.08 max. 8.89 fiyat aralığından hisseleri geri toplamış. Yılın başında %2.59 luk pay oranı hisse alımlarıyla %3.57'ye çıkmış. Geri alım programına ek olarak Genel Müdür'de ortalam 9.8 TL'den alım yapmış. Şirket ve yöneticinin alım zamanları
12)Aşağıdaki grafikte fiyata entegre olarak verildi. P. Lynch yatırımcılara daima kendi hisselerini toplayan şirketlere ortak olmasını tavsiye ederdi. Benimde şahsi kanaatim böyle şirketlerin yatırımcılara daha çok fayda sağladığı yönünde.
13)Şirkete dair temel bilgileri ve haber akışını kontrol ettikten sonra sıra şirketi uzun vadeli portföy kapsamında mı yoksa orta vadeli portföy kapsamında mı incelememiz gerektiğidir. Aşağıda yer alan 27 kriterin 19'na uyan ama buna ek olarak 26. maddeye de uyan şirketleri
14)Ben uzun vadeli portföy kapsamında inceliyorum. Yataş şirketi bu kriterlere uymadığı için onu orta vadeli portföy kapsamında analize tabi tutacağım. Siz benim kadar katı davranmayıp başka bir senaryoda çizebilirsiniz. Artık şirketin finansallarını inceleyebiliriz.
15) Öncelikle şirketin finansal tablolarının ilk kısmına oluşturan bilançodaki aktifler (varlıklar) kısmına bakıyorum. Şirket varlıklarını yılbaşına göre arttırmış. Bunu yaparken hem faaliyetlerini (dönen var.) hem de yatırımlarını (duran var.) arttırmış. Olumlu bir durum.
16) Şirketin dönen varlıklar kalemlerinin detaylarına indiğimizde şirket 2019/9 yılından bu yana kasasındaki nakiti arttırıyor. Bir önceki bilançoya göre ise kasadaki nakit %108 artmış. Şirketin kasasındaki nakiti tüm dönen varlıkların %40'ı kadar. Yani şirket fazlasıyla likit.
17)Şirketin likidite durumu takdir edilecek düzeyde iyi olsa da şirket bu nakitin büyük çoğunluğunu vadesiz mevduatta tutarak atıl bırakmış durumda. Bu çok da tercih edilen bir durum değil. Keşke işlerin iyi olduğu bu dönemde nakit yatırıma kanalize edilseydi. Dönen varlıkların
18)ikinci ağırlıklı olankalemi stoklara baktığımızda gerek yılbaşına gerekse bir önceki bilançoya göre bir artış var.Stok artışı daima satış ve karlılık kalemleriyle birlikte incelenmelidir. Şirket stok arttırırken satış ve karlılığını arttırmış (ilerleyen akışlarda göreceksiniz)
19)bu olumlu bir durum ama bu stok artışının stok bulundurma politikasından mı yoksa artan talebi karşılama ihtiyacından mı yapıldığını öğrenmek için yatırımcı ilişkileri departmanıyla görüştüm. Şirket stok artışının birikmiş talebi karşılamak için yapıldığını söyledi. Olumlu.
20) Şirketin ticari alacaklar kaleminde gerek yılbaşına gerekse bir önceki bilançoya göre bir düşüş var. Şirketin satış ve karlılığını arttırırken bir de ticari alacaklarını hızlacana tahsil etmesi harika bir durum ve olumlu.
21Şirketin dönen varlıklar son ağırlıklı kalemi (diğer kalemlerin ağırlığı fazla olmadığı için ben incelemeye almadım ama sistematik bir temel analizde kesinlikle incelenmeli) peşin ödenmiş gider kalemi, avans ve gelecek giderlerden oluşuyor. Şirketin bu giderleri ödemesi olumlu
22) Şirketin duran varlıklarını incelediğimizde şirketin bu başlıktaki en önemli kaleminin maddi duran varlıklar olduğunu görüyoruz. Şirket 2017/2 döneminden bu yana maddi duran varlıklarının arttırıyor. Yani şirket; makine, teçhizat, kapasite ve şube olarak istikrarlı bir büyüme
23) süreci gösteriyor ve bu durum olumlu. Çünkü bir şirkette işler ya sektör büyüdüğü için ya da şirket kapasite olarak büyüdüğü için iyi gider. Yataş'da olduğu gibi her ikiside aynı anda büyüyorsa yatırımcının tam istediği bir durumdur.
24) Şirketin duran varlık kalemlerinin büyük çoğunluğu maddi duran varlık olduğu için ve temel analiz akışının daha kısa ve kolay olması için diğer duran varlık kalemlerine girmiyorum ama sistematik bir temel analizde kesinlikle tüm kalemler detaylı incelenmelidir.
25) Şirketin aktiflerinin analizi bittikten sonra sırada yükümlülükler (borçlar) ve özkaynakların analizi var. Öncelikle kısa vadeli yükümlülüklerden başlıyorum. Şirketin kısa vadeli yükümlülüklerinin %50'si ticari borçlardan oluşuyor. Ticari borçlar finansal borçların aksine +++
26) çok da olumsuz değildir. Bir nokta da şirketin kendini piyasaya fonlatma kabiliyetini gösterir. Bir şirket ticari alacaklarını azaltıp ticari borçlarını arttırıyorsa (Yataşda durum tam olarak böyle aşağıdaki grafikteki gibi) karşımızda çok prestijli olan bir şirket vardır
27) Yoksa kim alacağını isteyen ve alan ama borcunu geç ödeyen bir şirkete tahammül eder ki? Şirketin kısa vadeli finansal borçlarına gelince (finansal borç en tehlikeli borç türüdür vade kısaldıkça bu borç türünde riskler daha da artar) kısa vadeli finansal borç,
28) Kısa vadeli tüm borçların sadece %10'na denk geliyor. Bu oranın ben her zaman az olmasını tercih ediyorum. Yataş'da bu oran gayet düşük düzeyde olduğu için şirket için gayet makul. Şirketin kısa ve uzun vadeli olmak üzere toplam finansal borcu 356 milyon
29) Şirketin kasasında ise 323 milyon var. Yani şirketin net borcu 33 milyon civarı. Ben normalde net nakit pozisyonunda olan (kasadaki nakiti tüm finansal borçlarından fazla olan) şirketleri severim lakin düşük net borcu da kabul edilebilir bulurum.
30) Şirketin net borç/favök oranına baktığımızda bu oran 0.29 gibi çok düşük bir düzeyde bu oran 3'e kadar bile makulken Yataş da bu oranın 0.29 olması şirketin finansal borç ödemeyle ilgili bir sorunun olmadığını gösteriyor. Şirketin tüm borçlarının tüm varlıklarına oranını
31) ifade eden ve şirketin orta ve uzun vade de borç ödemeyle ilgili bir sorunu olup olmadığını gösteren kaldıraç oranı Yataş'da % 63 seviyesinde. Her ne kadar gelişmekte olan ülkelerde %70'e kadar kaldıraç makul bulunsada ben geleceğin belirsizliklerle dolu olması sebebiyle
32) %50 üzerindeki kaldıracı çok makul görmüyorum. Ama yine de kaldıraç oranında makul düzeyi bulmak için sektör ortalamasını referans almak daha mantıklı. Yataş'ın içinde bulunduğu sektörde kaldıraç ortalaması %62 seviyesinde ve Yataş sektöre göre makul düzeyde bir kaldıraç
33) Kullanıyor. Şirketin orta ve uzun vade de borç ödemeyle ilgili herhangibir sorunu yok gözüküyor ve şirket için olumlu. Şirketin kısa vadeli borçlarını ödeme noktasındaki sıhatini gösteren Cari oranda 1.5x ve üzerindeki değere sahip olan şirketlerin
34) kısa vadede borç ödemeyle ilgili bir sorun yaşamayacağı söylenilebilir. Yataş'ın Cari oranı 1.6x düzeyinde ve şirketin kısa vadeli borçlarını ödemeyle ilgili herhangi bir sorunu yok gibi gözüküyor ve bu şirket için olumlu. Belki borç kısmı üzerinde çok durdum ama P. LYNCH
35) Borçluluk noktasında sorun yaşamayan bir şirketin batması neredeyse imkansızdır derdi. Her ne kadar şirketi batıran borç değil nakit akışıdır diye bir klişe olsa da nakit akışı sadece bardağı taşıran son damladır. O yüzden borçluluk temel analizde çok önemli.
36) Şirketin özsermayesi (Rahmetli Yaşar Erdinç Hoca temel analizde en çok özsermayeyi önemserdi. Özsermayesini istikrarlı büyütmeyen bir şirketin yatırımcısına faydası olmaz derdi) çok önemli bir veri çünkü şirket aktiflerini borçlanarak büyütebilirken özsermayesini
37) Eğer sermayeyi sabitlersek sadece karlarla büyütebilir. Şirket 2015 yılından beri her bilanço döneminde özsermayesini istikrarlı bir biçimde arttırmış. Bu gerçektende takdir edilecek bir durum.
38) Şirketin özsermayesini (özkaynak, özvarlık da denebiliyor) inceledikten sonra özsermayeyle ilişkili olan bir diğer önemli veri özsermaye karlılığı. Özsermaye karlılığı verisi özsermaye verisi kadar yanıltıcılıktan uzak değil ve ciddi yanıltıcı olabiliyor. Şirketin
39) esas faaliyet konusu dışında ve sürdürülebilir olmayan karları özsermaye karlılığını yukarı çekebiliyor. Buna ek olarak yüksek kaldıraç (arzu edilen bir durum değil) kullanarakta şirket özsermaye karlılığını yukarı çekebilir. Bu yüzden özsermaye karlılığı dikkatli bir şekilde
40)incelenmelidir. Yataş şirketi 2020/6 döneminde %17.7 olan özsermaye karlılığını 2020/9 döneminde %24.7'ye çıkartmış. Bu oranın TÜFE Endeksinin üzerinde olması olumlu bir durum. Bunu yaparken neredeyse kaldıraç oranını hiç arttırmamış buda çok olumlu bir durum. Şirketin EBIT
41) diye de bilinen net esas faaliyet karı ve net karı paralel bir hareket için de bu da olumlu bir durum zira özsermaye karlılığı ana faaliyet konusundan olan karlarla desteklenmiş oluyor ki istenilen bir durum. Özsermaye karlılığının analizinin en sağlıklı yollarından olan
42)Duppont analizinin bileşenlerinden olan Aktif Karlılığını (aktiflerin ne kadar karlı kullanıldığını gösterir) incelediğimizde şirket aktif karlılığını %7.5'dan %10.9'a çıkartmış ve sektör aktif karlılığı olan 6.7'nin üzerinde ve olumlu. Peki şirket aktif karlılığını
43)sürümden mi (aktif devir hızı) yoksa pahalı satmaktan mı (net kar marjı) kazanmış. Cevap her ikisi hem ürünleri daha pahalıya satmış hem de eskiden daha fazla sayıda mal satmış. Buda şirket için fazlasıyla olumlu bir durum
44) Bilançonun analizi bittikten sonra sırada gelir tablosunun analizi var. Bu başlıkta net satış, net esas faaliyet karı ve net kar en önemli başlıklar. Bu üç veride çeyreklik, yıllık ve dönemsel olarak incelenmeli. Sadece mevsimselliğin olduğu şirketlerde çeyreklik veriyi
45)kullanmamak daha makul olacaktır. Yataşın net satışları çeyreklik %87, yıllık %81 ve dönemsel olarak %33 artmış gerçekten iyi bir performans
46) Yataş'ın net esas faaliyet karı çeyreklik %268, yıllık %228 ve dönemsel %50 artmış. Net Kar çeyreklik %527 yıllık%176 ve dönemsel %60 artmış. Şirketin karnesi son bilançoda gerçekten takdir belgelik gelmiş.
47) Gelir tablosunda Hasılat ile Net Kar arasındaki kalemlerin detaylı bir şekilde analizi olmazsa olmazdır; lakin bu akış çok uzun olacağı için bu kısımları bu akışta almıyorum. Şirketlerin analizinde satış ve karlılık çok önem verilen kısımlar lakin onlar kadar önemli olan üç
48)kısım ise; faaliyet etkinliği, maliyet etkinliği ve nakit akışıdır. Bu üçündeki bozulmalar orta vade de satış ve karlılığın düzgün yapısını bozacaktır. Ben ilk faaliyet etkinliğiyle başlayacağım. Faaliyet etkinliğini normalde süreler üzerinden inceliyorum ama burada daha rahat
49)anlaşılması için faaliyet hızları üzerinden anlatacağım. Burada stok devir hızı, alacak devir hızı, ticari borç devir hızı ve nakit döndürme süreci kavramları mevcut. Bu kavramların kolay anlaşılması için şöyle bir örnek vereyim. Sizin bir bakkal dükkanınız olsun. Elinizdeki
50)ürünleri (stokları) olabildiğince çabuk bitirmek istersiniz. Bu yüzden stok devir hızınız ne kadar yüksekse sizin için o kadar iyidir. +++++
51) Bakkaldaki veresiye defterinizde yazan alacakları müşterilerden olabildiğince çabuk olmak istersiniz. O yuzden alacak devir hızı ne kadar yüksekse sizin için o kadar iyidir. Bakkalda satacağınız ürünleri aldığınız firmaya ise olan borcunuzu olabildiğince geç ödemek istersiniz
52)Çünkü borcunuz ne kadar geç öderseniz o parayı kendi işinizde kullanıp arttırma imkanınız fazlalaşır. O yüzden ticari borç devir hızınız ne kadar düşükse sizin için o kadar iyidir. Bakkalı çevirmek için bazı günler kendi cebinizden para vermeniz gerekebilir. Ne kadar az süre
53) cebinizdeki parayla bakkalı çevirirseniz bu sizin lehinize olur bu yüzden nakit döndürme sürecinin düşük olmasını isteriz. Şirketimize geri dönersek Yataş'ın stok devir hızı 3.2x den 3.4x e yükselmiş yani olumlu. Alacak devir hızı 8.3x den 10.7x e yükselmiş yani olumlu.
54) Ticari borç devir hızı 4.8x'den 4.5x e düşmüş yani olumlu. Nakit döndürme süreci 83 günden 59 güne düşmüş bu da olumlu. Yani şirket faaliyetlerinde tam olarak etkin bir şirket.
55)Şirketin maliyet etkinliğinin analizinde birçok veriye bakılabilse de ben net satış maliyeti, net finansman gideri/net satış, faaliyet gideri/net satış verilerine bakıyorum. En çok dikkat ettiğim ise net satış maliyeti kalemi.
56) Yataş firması bu üç maliyet kaleminin üçünüde aşağı çekmeye başarmış. Yani şirket faaliyetlerinde etkin olmayı başardığı gibi maliyetlerini kontrol altına almada da etkin olmuş olumlu bir durum.
57) Faaliyet ve maliyet etkinliği olan bir şirket bunun en büyük kazanımını güçlü nakit akışı performansı olarak göstermektedir. Nakit akışı daha kapsamlı bir analiz ve açıklama gerektirse de sade bir şekilde şöyle analiz edilebilir. Nakit akışının ilk kısmı olan
58) İşletme faaliyetlerinden nakit akışı kısmındaki miktarın en azından dönem karından fazla olması istenir. Yataş firmasında çeyreklik bazda dönem karı 70 milyonken işletme faaliyetlerinden nakit akışı 213 milyon olmuş. Yani şirket faaliyetlerinden nakit akışını harika bir
59) gerçekleştirmiş. Nakit akış kalemlerini çeyreklik incelemeye ek olarak dönemsel incelemeye de ihtiyaç var. Dönemsel olarak kar 99 milyon gelmişken işletme faaliyetlerinden nakit akışı dönemsel bazda 256 milyon gelmiş. Yani hem çeyreklik hem de dönemsel olarak başarılı
60Yatırım faaliyetlerinden nakit akışları kısmının ise negatif olması arzu edilen bir durumdurçünkü şirketin yatırıma para harcaması hissedarları için olumlu bir durumdur. Yataş firması gerek çeyreksel gerekse dönemsel olarak yatırım faaliyetlerinden nakit akışını negatif yapmış
61) Bu şirket için olumlu. Finansman faaliyetlerinden nakit akışlarının negatif olması arzu edilir çünkü şirketin finans kurumlarına olan finansal borçlarını ödeyip azaltması şirketin risk düzeyini aşağı çeker ve istenilen bir durumdur. Yataş firması çeyreksel olarak
62) Finansman faaliyetlerinden nakit akışının negatif olmasını sağlamış bu olumlu lakin dönemsel olarak finansman nakit akışı pozitif ve bu istenilen bir durum değil şirketin yıl sonuna kadar bunu negatife çevirmesi şirketin lehine olur.
63) Şirketlerin kar marjları incelenirken öncelikle şirketin uzun vadede marjlarda bir istikrar sağlaması istenir. Kısa vadede ise mümkünse bir artış eğiliminde olması makul kabul edilir; zira marjlardaki ufak artışlar bile karı üst düzeye seviyelere çıkarttığı için burada
64) doğrusal bir yükselişi uzun vadede yakalamak çok mümkün değil. P. FISHER korkunç karlar getirecek şirketlerin tamamının ortak özelliğinin yüksek kar marjlarına sahip olduklarını söylerdi. Yüksek kar marjlarını uzun vadede istikrarlı bir seviyede tutan şirketler uzun vadeli
65)yatırıma uygundur. Yataş firması uzun vadede marjlarda bir istikrar yakalamış bu olumlu. Son dönemde ise marjlarda yukarı yönlü bir ivme var buda olumlu. Şirketin brüt kar marjı dışındaki marjlarında yüksek bir seviye yok. Brüt kar marjındaki yüksek seviye ise şirketin rekabet
66)gücünün yüksek olduğunu gösteriyor ve şirket için olumlu bir durum. Şirketin takas analizine baktığımızda (ben kimin ne aldığından ziyade neden aldığıyla ilgilendiğim için takas verilerini çok kullanmıyorum)Kurumsal yatırımcıların ağırlığı %29.6, Yabancı yatırımcı oranı %21,4
67) banka ağırlığı %1.7 aracı kurum%47.1 civarında gözüküyor. Şirketin takas kısmında ise ağırlığı en fazla olan 10 şirketin listesi ise aşağıdaki grafikte gösteriliyor.
68) Şirketlerin değerlemesinde, indirgenmiş nakit akımları, net aktif değer, görece değerleme vb. yöntemler kullanılmakla beraber içlerinden en kolay olanı ve en rahat uygulananı görece değerleme olduğu için ben burada onu kullanacağım. Burada F/K, PD/DD, PD/NS, F/NA, FD/FAVÖK
69) rasyoları ön plana çıkan rasyolar olsada ben sadece F/K, PD/DD, FD/FAVÖK rasyolarını kullanacağım. F/K rasyosundaki "F" şirketin piyasa fiyatını ifade eder. "K" ise net karını ifade eder. Bir şirketi kaç yıllık karına aldığınızı size gösterir. Deneyimsiz yatırımcılar
70) sıklıkla sadece F/K oranının düşük olmasına bakıp bir şirketin fiyatının ucuz olduğunu ifade eder. Her rasyo tek başına anlamsız olmakla beraber F/K tek başına en anlamsız rasyodur ve muhakkak Net Kar ile birlikte incelenmelidir. P. LYNCH F/K daki sorunlu yapı sebebiyle
71) PEG rasyosunu icat etmek zorunda kalmıştır F/K: Net Kar yıllık büyüme oranı bize Peg rasyosunu verir. İki şirketten birinin F/K sı 30 olsun ama yıllık net kar büyüme oranı %60 olsun bu durumda PEG rasyosu 0.5'dir. Diğer şirketin F/K sı %10 olsun ama yıllık net kar büyüme
72) oranı %10 olsun bu durumda PEG rasyosu 1 olur görüldüğü gibi 10 F/K ile fiyatlanan şirket esasında 30 F/K ile fiyatlanan şirketten daha pahalı fiyatlanmaktadır ama deneyimsiz yatırımcılar bu durumu bilmediği için şirketin sadece F/K sını bakıp şirketi pahalı alabilir.
73)PD/DD rasyosundaki "DD" kısmı şirketin bilançosunda yazan özsermayesidir. "PD" kısmı ise piyasada şirketin özsermayesine biçilen değerdir. Yaşar Erdinç Hoca PD/DD rasyosunu özsermaye karlılığı ekseninde incelemeyen her yaklaşım çöptür derdi. Bu yüzden muhakkak PD/DD özsermaye
74)karlılığı ekseninde incelenmelidir. Kalıp yargıların hatalı olma ihtimali sebebiyle ben PD/DD,ni TÜFE endeksi ve Özsermaye karlılığını harmanlayarak inceliyorum. Sözgelimi TÜFE endeksinin %10 olduğu bir ülkede %30 Özsermaye karlılığına sahip bir şirketin PD/DD 3 ve altında
75)makuldur. TÜFE nin %20 olduğu durumda özsermaye karlılığı %40 olan bir şirket PD/DD si 2 ve altında olursa makuldur. FD/FAVÖK rasyosu evren içinde örneklemi kıyaslamak için kullanılan bir rasyodur+++
76) Yabancı yatırımcıların en sık kullandığı rasyodur.Şirketin muadillerine göre iskontolu veya primli olarak fiyatlanıp fiyatlanmadığını anlamak için kullanılır.Zaten evren içindeki örneklemi aldığı için başka bir unsur ile kullanmaya gerek yoktur. Yani tek başına kullanılabilir
77) Bu rasyoları YATAS firmasına uyarlamayı gerçekten isterdim lakin son SPK mevzuatı ve insanların bir hisseye pahalı veya ucuz denildiğinde gösterdiği abartılı tepki sebebiyle burada şirketin değerlemesini yapmayacağım.
78) Şirketi analiz ettik; kaliteli veya kalitesiz bir şirket olduğunu belirledik sonrasında ise değerleme yaptık; şirketin ucuz veya pahalı olduğunu belirledik. Tüm işimiz bitti mi tabiki hayır. Yataş şirketinin iyi giden olumlu durumunun sebebinin ne olduğunu ve bu sebeplerin en
79)azından orta vadede devam edip etmeyeceğini öğrenmek için şirketin Yatırımcı İlişkileri departmanıyla görüşeceğiz. Rahmetli Yaşar Erdinç Hoca bir şirketi çok iyide analiz etsek yatırımcı ilişkileri departmanıyla görüşmediysek "Analizin yarım kalmış git tamamla öyle gel" derdi.
80) Yatırımcı ilişkileri departmanıyla ilk konuşmanıza şu sözle başlamınızı öneririm: Öncelikle kolay gelsin. Ben şirketinizin BİST'e kote olan hisselerinde pay sahibiyim ve 50 bin lotluk bir alım yapmayı planlıyorum. Bazı sorularım var onları sormama müsaade edermisiniz?"
81)Daha sonrasında şu söylemle devam edin: Sorularımı sormadan önce muaazam düzeyde olan faaliyet raporu için yatırımcı ilişkileri departmanınıza, satış başarısı için pazarlama departmanınıza, maliyet etkinliği için muhasebe departmanınıza teşekkür etmek istiyorum." diyin.
82) Bu giristen sonra emin olun yatırımcı ilişkileri departmanı size istediğinizden fazlasını verecek bunu sayısız şirket görüşmesi tecrübeme ve türk sosyolojisini tanıma özelliğime dayanarak cani gönülden söylüyorum. Çoğu kişinin en zorlandığı kişi şirkete
83) soracağını bilememesi oluyor. Eğer şirkete uzun vadeli yatırım yapacaksanız bununla ilgili soru havuzunu birçok yabancı kaynağı tarayarak oluşturduğum aşağıdaki soru şablonunu kullanarak halledebilirsiniz ama orta vadeli bir yatırım yapacaksınız sadece şu iki soruyu sormanız
84) yeterli olacaktır. Birincisi, bu dönemde finansal göstergelerinizi bu kadar olumlu hale getirip satış ve karlılığınızı arttıran faktörler nelerdi? İkincisi, bunların en azından orta vadede devam etme ihtimali nedir? Yataş şirketi yatırımcı ilişkileri departmanına ben de
85) sadece bu iki soruyu sordum. Birinci sorunun cevabını şu şekilde verdiler: "Mobilya sektöründe KDV oranının %18'den %8' düşmesi işlerimizi olumlu etkiledi. Kısa bir süre önce başlayan ev satın alma furyasında birçok kişi ev aldı ve yeni evlerine yeni mobilyalarla geçmek
86) istediler bu ise işlerimizi olumlu etkiledi. Kovid sürecinde düğünlerin ertelenmesi sebebiyle bir talep birikmesi oluştu. Görece olarak gevşeyen kovid tedbirleri sürecinde bireyler tekrardan evlenmeye başladı ve evlenme kararlarıyla birlikte ilk yaptıkları şey mobilya almak
87) oldu ve bu işlerimizi olumlu etkiledi. Konseptlerimiz içinde özellikle Divanev'e muhteşem bir ilgi var portföydeki ağırlığı az olmasına rağmen büyümenin itici gücü olarak düşünüyoruz ve Divanev'in oluşturduğu sinerji işlerimizi olumlu etkiledi." İkinci sorunun cevabını ise
88) şu şekilde verdi: Satış ve karlılığımızı arttıran ve işlerimizi yoluna koyan faktörlerin en azından orta vadede devam etmesini bekliyoruz. Buna ek olarak sormama rağmen (yatırımcı ilişkileriyle nasıl konuşacağınızı bilirseniz size beklentinizden fazlasını kendileri verirler)
89) yıl sonu beklentimizin çok üzerinde bir ciro gelmesi içten bile değil dediler. Yılların bana gösterdiği tecrübe şirketlerden birkaçı hariç size asla yanlış bilgi vermiyorlar. Çünkü eninde sonunda yalan söylerlerse ortaya çıkacaklarını biliyorlar. Ben yine de tedbirli olmayı
90) sevdiğim için şirketin şubelerini de arayıp işlerin nasıl gittiğini sordum. Sorarken kendi mi nasıl mı tanıttım şirketin ortağı olarak tanıttım. Bir lotunuzda olsa şirketin ortağısınız (gerçi şubedekiler biraz korktu ortağım diyince ama yapacak birşey yok) şubelerle yaptığım
91) görüşmede şubelerde bilhassa Divanev'de işlerin çok iyi gittiğini öğrendim. Daha sonrasında çevremde şirketin ürünlerini kullanan kişilerle görüştüm. Genel olarak hepsi ürünlerden çok memnun; şikayetçi olan görmedim. Kalitatif analiz birazcık insan diyaloğu gerektiriyor ve
92) yoruyor ama finansal tablolarda bulamayacağınız bilgilere ulaşmanızı sağlıyor. Umarım bu temel analiz akışı ve kalitatif analiz size fayda sağlar.Akış uzun olduğu için hatalı kısımların olması kaçınılmaz bu hatalı kısımlar sebebiyle sizden özür dilerim. Saygılarımla
